Τετάρτη, Φεβρουαρίου 07, 2007

Το ρήμα "δέχομαι" σε παθητική διάθεση

Τρία παραδείγματα με το ρήμα "δέχομαι" σε παθητική διάθεση, από τις Αποστολικές Διαταγές (3ος-4ος αι. μ.Χ.)

Εἴ τις κληρικὸς διὰ φόβον ἀνθρώπινον, Ἰουδαίου ἢ Ἕλληνος ἢ αἱρετικοῦ, ἀρνήσεται, εἰ μὲν τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἀποβαλλέσθω• εἰ δὲ τὸ ὄνομα τοῦ κληρικοῦ, καθαιρείσθω• μετανοήσας δέ, ὡς λαϊκὸς δεχθήτω. (κανόνας ΞΒ')

Ἐάν τις δαίμονα ἔχῃ, κληρικὸς μὴ γινέσθω, ἀλλὰ μηδὲ τοῖς πιστοῖς συνευχέσθω• καθαρισθεὶς δέ, προσδεχέσθω, καί, ἐὰν ᾖ ἄξιος, γινέσθω. (κανόνας ΟΘ')

Στο τρίτο μάλιστα παράδειγμα, εκτός από το "προσδεχθῇ", έχουμε επιπλέον και δύο μετοχές, μέση και παθητική: δεξάμενος-δεχθείς:

Εἴ τις κληρικός ἢ λαϊκός ἀφωρισμένος, ἤτοι ἄδεκτος, ἀπελθὼν ἐν ἑτέρᾳ πόλει προσδεχθῇ ἄνευ γραμμάτων συστατικῶν, ἀφοριζέσθω καὶ ὁ δεξάμενος, καὶ ὁ δεχθείς. (κανόνας ΙΒ')

Τρίτη, Φεβρουαρίου 06, 2007

υπερκεράζω

Λέι το "Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής" (ΛΚΝ):

«Υπερκεράζω, -ομαι: σε μια σύγκρουση, σε μια αναμέτρηση περνώ πιο μπροστά, προχωρώ πιο πέρα.»

Σε μια σίγκρυσι, ιπάρχει αντίπερα στρατόπεδο. Σε αφτί τιν περίπτοσι, τι σιμένι «περνώ πιο μπροστά»; Από πιόν; Από τον σιμπολεμιστί μυ, καθώς εφορμύμε εναντίον τυ εχθρύ; ί μίπος διαπερνό τιν αντίπαλι παράταξι κε βρίσκομε «πιο πέρα» απ’ αφτίν, πίσο διλ. απ’ τις γραμές τις;

Σε μια αναμέτρισι, αντιθέτος, π.χ. σ’ έναν αγόνα δρόμυ, κινύμε προς τιν ίδια κατέφθινσι με τον αντίπαλό μυ, οπότε βγένι νόιμα. Κε εδό όμος, θα μπορύσε να ίνε πολί σαφέστερο κε να λέι: «σε μια αναμέτρηση περνώ πιο μπροστά από τον αντίπαλό μου, τον αφήνω πίσω· σε μια σύγκριση, ξεπερνώ το συγκρινόμενο».

Το ερμίνεβμα διλαδί πάσχι σοβαρά, κιρίος ος προς το «σύγκρουση» [ακιρότητα;], αλά κε ος προς το «αναμέτρηση» [αοριστία, κακό γράψιμο, έλιψι παραστατικότιτας].